بررسی اثرات عصاره هیدروالکلی برگ کاسنی بر سمیت تولیدمثلی ناشی از سرب در موش های صحرایی نر بالغ ویستار.

تولیدمثل فرآیندی مهم در زندگی جانداران می باشد که با هدف بقای نسل و انتقال صفات ژنتیکی از نسلی به نسل بعد انجام می گیرد. چنانچه اختلالی در روند تولیدمثل ایجاد شود توانایی باروری و در نتیجه بقای نسل و گونه افراد به خطر می افتد. عوامل زیادی در ایجاد ناباروری در افراد نر دخالت دارند که از آن جمله می توان به نقش آلاینده های زیست محیطی همچون فلزات سنگین اشاره نمود. در این میان، مطالعات مختلف نشان داده که سرب از طریق ایجاد استرس اکسیداتیو موجب آسیب بافتی و بروز اختلال در فعالیت تولیدمثلی افراد نر می شود. از این رو، استفاده از گیاهان به علت وجود ترکیبات آنتیاکسیدانی در آن ها با هدف جلوگیری از آسیب های ناشی از تولید رادیکال های آزاد از اهمیت بسیار برخوردار شده است. از جمله گیاهانی که دارای خواص آنتیاکسیدانی شناخته شده می باشد. گیاه کاسنی(cichorium intybus linn.) است. در طب سنتی ایران خواص زیادی برای گیاه کاسنی در نظر گرفته شده که از آن جمله می توان به پتانسیل این گیاه در افزایش توانایی باروری افراد نر اشاره نمود. از این رو، مطالعه حاضر با هدف بررسی اثرات حفاظتی عصاره هیدروالکلی برگ گیاه کاسنی در برابر سمیت تولیدمثلی ناشی از استات سرب در موش های صحرایی نر بالغ انجام گرفت. برای این منظور، موش های صحرایی نر بالغ نژاد ویستار به مدت 70 روز مورد تجویز همزمان استات سرب(1/0 درصد) از طریق آب آشامیدنی و مقادیر مختلف(50، 100 و 200 میلی گرم بر گیلوگرم در هر روز) عصاره هیدروالکلی برگ کاسنی از طریق گاواژ قرار گرفتند. نتایج بدست آمده در این مطالعه نشان داد که سرب موجب کاهش معنی دار(05/0>p) وزن بیضه، قطر لوله های منی ساز، تعداد اسپرم های اپیدیدیمی، سطح سرمی هورمون تستوسترون و محتوای آنزیم های سوپراکسید دسموتاز و گلوتاتیون پراکسیداز در بیضه موش های صحرایی نر در معرض می شود. همچنین، افزایش معنی داری (05/0>p) در میزان شاخص مالون دی آلدئید در بیضه موش های صحرایی نر در معرض سرب مشاهده گردید. با این حال، تجویز همزمان عصاره هیدروالکلی برگ کاسنی در موش های صحرایی در معرض سرب موجب افزایش معنی دار(05/0>p) پارامترهای تولیدمثلی و بهبود وضعیت اکسیداتیو در بافت بیضه موش های صحرایی نر گردید. بنابراین، نتایج بدست آمده در مطالعه حاضر نشان می دهد که عصاره هیدروالکلی برگ کاسنی پتانسیل جلوگیری از استرس اکسیداتیو ناشی از استات سرب در بافت بیضه را داشته و موجب بهبود پارامترهای تولیدمثلی در موش های صحرایی نر بالغ در معرض استات سرب می گردد.